De Homo Europealis bestaat, hij woont in Malderen

Nicola Di Stefano, 44 en Italiaan uit de Abruzzen, woont in Vlaanderen en werkt in Duitsland. Hij is het levende voorbeeld van een open Europa dat kansen biedt voor iedereen die zich een beetje aanpast. Zonder daarom eigen roots te moeten verloochenen.

Nicola Di Stefano blijft Italiaan in hart en nieren

Een zomeravond in Malderen aan de rand van Buggenhout Bos, niet ver verwijderd van het geografisch middelpunt van België en van het politiek middelpunt van Europa. La Squadra Azzurra is net uitgeschakeld in Brazilië, ondanks de geniaal tentoongespreide sprezzatura-speelstijl van Oude Meester Andrea Pirlo.
Nicola Di Stefano woont hier al een tijdje, samen met vrouw en kinderen. "Een ideale uitvalsbasis voor het combineren van werk en gezin", verklaart hij. "Ik kreeg enkele jaren geleden van Pilkington Automotive, mijn werkgever, de kans om van de fabriek in San Salvo tegen Pescara te verkassen naar Bochum in Duitsland. Maandagmorgen vertrek ik naar het Ruhrgebied en verblijf daar op kamers in de buurt van Bochum, vrijdagavond sta ik hier terug bij vrouw en kinderen op de stoep van het huis van Pol, mijn schoonvader."

Pizza-ingenieur
Nicola is druk in de weer met de voorbereiding voor een familie- en vriendenontvangst in zijn Malderse woonst. Zeer omzichtig haalt hij een stevig gerezen moederdeeg uit de kelder, plaatst hem op de keukentafel en begint secuur partjes af te kappen om ze straks uit te rollen en te beleggen tot ze pizza's worden. Ondertussen stookt in de tuin een semi-industriële houtoven op tot de juiste temperatuur. "Ik hou niet van de plaatselijke rommel die zogezegd voor echte Italiaanse pizza moet doorgaan", zegt hij met veel overtuiging. "Ik heb dan maar beslist om zelf mijn pizza's te bakken, en liet een aangepaste houtoven uit Italië overkomen."

Vervolgt passioneel: "Niet enkel het deeg en de ingrediënten zijn belangrijk om tot een genietbaar resultaat te komen. Wil je de korst krokant, luchtig maar ook smeuïg houden, dan zijn temperatuur en bakwijze cruciaal." Hij lijkt wel een ingenieur zoals hij planmatig en secuur met zijn pizza's omgaat. "Ik wou eigenlijk al heel mijn leven ingenieur zijn", beaamt Nicola. "Ik liep school in Vasto, mijn geboortestreek in de Abruzzen, aan het polytechnische lyceum; een richting met veel wiskunde en fysica. In 1989 volgde ik mijn zus naar de universiteit van Bologna om medische wetenschappen te gaan studeren. Ik hou van wetenschap, maar niet enkel vanuit een koele cijfermatige benadering. Eerder vanuit de klassieke overlevering van Leonardo Da Vinci: het bedrijven van wetenschap als evenwichtige mix van menselijke en technische aspecten. Daarom sprak geneeskunde me wel aan."  

De focaccia's zijn klaar voor een bakbeurt in de houtoven 

Nicola werkt nadien af in echte Italiaanse stijl 

Terug naar huis
Na 3 jaar geeft Nicola er onverwacht de brui aan, hij stopt met zijn artsenij-opleiding. Zucht diep, terwijl hij de focaccia's, warme belegde broodjes als hartig voorgerecht, in de houtoven schuift: "Ik was zeer erg gedegouteerd door het heersende paternalisme, de sfeer van voorspraak en het laten voorsteken van zoontjes, dochters, vriendjes van profs en onderwijsstaf. Ik vond mijn draai niet langer aan de universiteit, stopte met studeren en wou terugkeren naar Vasto van zodra de kans zich voordeed."

Heeft hij daar nu, terugkijkend op die periode, geen spijt van gekregen? "Nee, totaal niet. Ik huldig het principe van 'Divertimento': doe alleen de dingen die je graag doet, anders loopt het vroeg of laat toch verkeerd. Ik hou enorm van de overweldigende natuur in de Abruzzen: de rustige schoonheid van de Adriatische kust en de ruige kracht van de bergen op wandelafstand. Daarom was terugkeren geen straf voor mij." Vervolgt, met een oog op de bakkleur van zijn broodjes gericht:"Ondertussen had ik in Bologna mijn vrouw Caroline leren kennen. Zij was als Erasmus uitwisselingsstudente aan haar laatste jaar Orthopedagogie bezig, via vrienden van vrienden liepen we mekaar op een feestje tegen het lijf. Ik had tijdens en na mijn studies al enkele jaren gewerkt bij Vobis, een Duitse keten van minicomputers en elektronica. Een prima leerschool: ik ging er aan de slag als sales officer aan de balie. Nadien kreeg ik een taak als technicus achter de schermen en kon ik mij volledig uitleven als would-be ingenieur."

Old friends network
De lokroep van de Abruzzen klinkt te luid, en samen met zijn Vlaamse Schone maakt Nicola plannen om in 2000 terug te keren naar huis. Caroline kan starten in een instituut voor kinderen met een beperking in de buurt van Vasto, Nicola moet opnieuw op zoek naar een job. Het Vlaams-Italiaanse stel is intussen gelukkig gehuwd, woont in bij de ouders van Nicola en hun eerste kind is komende.
"Ik schakelde mijn netwerk van de universiteit in, een beetje tegen mijn principes", schudt hij meewarig het hoofd, "Er moest dringend brood op de plank wegens gezinsuitbreiding. Ik solliciteerde bij de vader van een voormalige studiegenote die fabrieksdirecteur was bij Pilkington in San Salvo, en kon starten als technisch aankoper. Zo werkte het toen in Italië, zeker in het Zuiden: als je geen godfather kende die je kon 'pistonneren' voor een benoeming of een job, dan kon je het wel vergeten."

"Zonder godfather kon ik het wel vergeten in het Zuiden"

Nicola wordt aangenomen en komt terecht in het aankoopteam van Pilkington, de grootse producent ter wereld van technisch glas. In Sal Salvo tegen Pescara, niet ver van Vasto verwijderd, bevindt zich de productie-eenheid van op maat gemaakte autoruiten voor zowat alle grote autoconstructeurs. "Een uiterst gespecialiseerde high tech business", legt Nicola uit, "een autoruit is niet zomaar een stuk glas. Wij moeten rekening houden met het ontwerp van de auto, met het inbouwen van speciale functionaliteiten zoals regensensors, zonwering, automatische ontdooiing, head-up display en ga zo maar door. En natuurlijk blijft glas letterlijk een breekbaar product, daar komt heel wat bij kijken."

Interne transfer
Nicola voelt zich als een vis in het water in de veeleisende ingenieurs-omgeving van zijn nieuwe werkgever en promoveert er snel van aankoper over cost controller en calculatie-verantwoordelijke tot packaging engineer. "Zoals je wel weet is glas uiterst delicaat, bovendien wensen onze klanten hun eindproduct op maat afgeleverd te zien om zo efficiënt mogelijk het glas te kunnen stockeren en nadien model per model te kunnen inbouwen. Daarom is de verpakkings- en verzendingsafdeling bij ons zo belangrijk, en de accurate planning van heel dat proces natuurlijk."      

Niet alles blijft peis en vree. Vrouw Caroline ondervindt betalingsproblemen bij haar werkgever in de sociale sector. Het instituut moet voornamelijk zien rond te komen met middelen uit lokale liefdadigheid, terwijl de Italiaanse staat kampt met de grootste financiële crisis uit haar bestaan. Een drastische beslissing dringt zich op: Caroline beslist met het jonge gezin, er zijn intussen 2 kindjes, terug te keren naar het ouderlijk huis in België om daar naar werk te zoeken. Nicola zal in Italië achterblijven en naar een mogelijke transfer dichter bij huis uitkijken.

"Ik huldig het principe van Divertimento: doe alleen wat je graag doet"

En die kans dient zich vrij snel aan: "In 2007 kwam er een interne post vrij in Bochum bij ons Europees coördinatiecentrum. Ik had intussen als verpakkingsingenieur voldoende ervaring opgedaan en werd hiervoor intern geapprecieerd. Ik postuleerde in Duitsland en werd daar aangenomen als European packaging engineer. Een ideale situatie: ik kon mijn kennis volledig uitspelen en verkleinde aanzienlijk de afstand tot mijn gezin. In de week woon ik op een klein appartement in Bochum, na het werk op vrijdag rij ik op nauwelijks enkele uurtjes naar vrouw en kinderen."
  
Eenheid in verscheidenheid
Terwijl de overheerlijke focaccia's kreetjes van verrukking ontlokken aan de intussen gearriveerde gasten, troont Nicola mij mee voor een voorproeverij in de keuken:"Probeer maar, pizza ventricina, mijn geheim recept." Lacht besmuikt, komt op dreef nu: "Ik ben zeker dat je dit nog nooit geproefd hebt, ik breng het mee van een bevriende producent uit de Abruzzen. Ventricina is een soort salami met vlees van plaatselijk gekweekte varkens, gemengd met pepers en wilde venkel uit de velden in de buurt. De mix van vlees en kruiden wordt samengeperst in een varkensblaas en blijft enkele maanden hangen om te drogen. Dan in fijne plakjes snijden en garnieren op de passata en je hebt een authentieke pizza van bij ons." Een explosie van ongekende geur en smaak komt me in de mond. Verbluffend lekker.

De pizza ventricina bakt perfect gaar in de houtoven

Nicola mist toch enorm de couleur locale uit zijn geboortestreek? "Ja natuurlijk", beaamt hij zonder aarzelen. "Maar toch voel ik me hier opperbest. Ik heb me zonder enige moeite aangepast aan het Vlaamse dorpsleven, ik druk me uit in het Nederlands en wordt door schoonfamilie en vrienden van het huis beschouwd als een van hen. Ik ben zelfs liefhebber van de plaatselijke biertjes geworden. Dat kan ook moeilijk anders als je in de schaduw van de bekende brouwerij Palm woont." Zorgvuldig gaat hij verder met het afsnijden van de schijfjes ventricina, plaatst ze quasi achteloos maar afgemeten op de met tomatenpulp bestreken uitgerolde pizzadeeg. De oven is terug op baktemperatuur en wacht ongeduldig op zijn prooi.

"Het klinkt misschien vreemd uit de mond van een huurling uit het Zuiden, maar ook in Duitsland heb ik geen enkel probleem gehad om mij te integreren. NSG Pilkington, van oorsprong Brits en nu een beursgenoteerde Japanse groep, huldigt een open mentaliteit met veel collega's uit verschillende landen. Het zal je allicht verbazen, maar op de werkvloer merk ik weinig verschil tussen een Duitser, een Engelsman en een Spanjaard. Bij een video conference komt de eerste altijd iets te vroeg in beeld, de tweede stipt op tijd en de derde net iets te laat. Maar iedereen houdt daar op voorhand rekening mee en maakt er grapjes over. Samenwerken kan echt in Europa, we delen allemaal dezelfde culturele wortels. Het is net die typische verscheidenheid die het geheel wat afkruidt en finaal sterker maakt. Een beetje zoals mijn pizza, inderdaad."

Koen De Koster


Meer info over ventricina salami: www.ventricina.com
Meer info over NSG Pilkington: www.pilkington.com